Jeneratör Teknik Terimleri

JENERATÖRDE  KULLANILAN  ÖZET  TEKNİK  TERİMLER

 

ALTERNATİF AKIM   : Sabit manyetik alana bağlı olarak periyodik sürelerde Yönünü ve  alternas                                        sayısı değişen akımdır.

DOĞRU AKIM           : Sabit bir  manyetik alana sahip tek yönde akan bir elektrik devresidir.

AKÜ ŞARJ CİHAZI     : Aküyü şarj eden cihaz

DİYOD                       : Yarı iletken  bir elektronik parça olup, Alternatif akımı yarım dalga doğru                                            akıma çevirmek için kullanılan elektronik parça.

ELEKTRİK DEVRESİ  : Bir sistem içinde  dahili irtibatları olan elektrik akımını taşıyan kablo ve                                              aksamlardan oluşan devre veya devrelerdir.

ŞALTER                     : Elektrik devrelerinde  devreden geçen akıma yol vermek veya kapamak için                                     kullanılan elektriki bir anahtardır.

BOBİN /SARGI         : Bir bakır veya diğer iletkenlerden yapılmış olan telin bir demir veya                                                     mıknatıs özellikli çekirdek etrafında sarılmış birden fazla tel  grubudur.

TRANSFORMOTOR : Belirli bir akımı veya gerilimi  istenen değere düşürmek veya tersini yapmak                                      için kullanılan  bir düzendir.

VERİM                       : Jeneratörden yük altında beklenen  yüzde cinsi değerdir.

FREKANS                  : Saniyede meydana gelen  alternans sayısıdır. 50 Hz veya 60 Hz. gibi.

JENERATÖR              : Mekanik enerjiyi elektrik enerjiye dönüştüren makinelerdir.

GOVERNÖR              : (HIZ REGÜLATÖRÜ) Motor hızını kontrol etmeye yarayan aksamdır.

Elektronik, elektro-hidrolik  veya mekanik  esasa göre çalışan türleri  vardır.

BEYGİR GÜCÜ (Hp)  : Mekanik veya elektriksel  güç ölçü birimidir.

1 Hp= 746  Watt’a eşittir.

YALITKAN                  : Elektrik akımını geçirme özelliği az olan bir malzemedir.                                                                        (serbest elektron sayısı az olan materyallerdir).

kVA                             : Kilo Volt Amper

 

ELEKTRİKİ YÜK          : Bir elektrik üretim kaynağından  akım çeken elektrik devreleri veya                                                     cihazlarıdır.

GÜÇ FAKTÖRÜ          : Elektriki verim ölçü değeridir. (Cosinüs fi .0.8, gibi)

AŞIRI YÜK                   : Nominal yükün üzerinde jeneratöre binen yüktür.

DÜŞÜK YÜK               : Bir jeneratörün nominal kapasitesinin altındaki yüktür.

PARALEL ÇALIŞMA   : (SENKRONİZE ÇALIŞMA) Birden fazla jeneratör grubunun  kurulu bulunan                                         yük veya yükleri bir program dahilinde  yükün azlığına veya çokluğuna                                               göre manuel veya otomatik olarak koşulsuz, yük yedekli, arıza yedekli, yük                                       paylaşımlı ve yük atmalı olarak  beslemesidir.

VOLTAJ REGÜLATÖRÜ : Jeneratör voltajını  nominal değerleri sınırında tutmak (A.V.R.) için                                                       jeneratör ikaz üniteleri ile irtibatlı otomatik voltaj sınırlayıcı aksamdır.

FAZ                                 : Maksimum iki dalga arasındaki  elektriksel  açı farkıdır.

REOSTA                          : Voltajı ayarlamaya yarayan kontrol ünitesidir.

DÖNER ALAN (ROTOR): Üzerinde sargılar bulunan alternatör içindeki dönen kısımdır.

ŞÖNT                              : Paralel bağlı elektrik devresidir.

KISA DEVRE                   : Potansiyel farkı olan iki iletkenin temas hali.

STATİK İKAZ EDİCİ        : Jeneratör çalıştığında  ikaz akımı sağlayan kısım

STATOR                          : Jeneratör alternatör kısmında durağan olan kısımdır.

3 –FAZ                            : 120  derece açı ile  frekansları aynı olan 3 alternatif voltaj kullanılan                                                     sistemidir.

YALITIM DERECESİ       : Jeneratörde sargıların birbiri ile olan temas yüzeyleri arasındaki                                                          elektriksel tecrit edici özellik standardıdır. ( F, G,H gibi )

IP  DERECESİ                 :  Jeneratörün sıvılara ve toza karşı koruma değeridir.

(IP-21, IP-23  gibi  uluslararası standarttır)

FIRÇASIZ ALTERNATÖR: Kollektörü  ve fırçası (kömürü) olmayan  bunun yerine periyotlar                                                          kullanılan   alternatör demektir.

DUAL JENERATÖR         : İki jeneratörüm  elektrik olmayan yerlerde  bir program dahilinde                                                        vardiyalı ve arıza yedekli çalışma düzenine sahip jeneratör grubudur.

IŞILDAK                           : (Aydınlatma jeneratörü) Gece çalışmalarında  bir alanın aydınlatılması                                                için kullanılan  yüksek vatajlı lambalar kullanılan mobil  bir jeneratördür.

CONTINIOUS GÜÇ        : Jeneratörün sabit yük altında sürekli çalışma özelliğidir.                  .

PRİME GÜÇ                    : Jeneratörün değişken yük altında sürekli çalışma özelliğidir.

STANDBY GÜÇ              : Sınırlandırılmış zamanda  jeneratörün  maksimum yükte çalışma                                                         özelliğidir.  (12 saatlik çalışma süresi içinde  azami 1 saat süreyle                                                         jeneratör nominal gücünün %10 ve 2 dakika süreyle %20 ‘sini                                                               geçmemelidir).

JENERATÖR DEVRİ        : Motor ve alternatör olarak 1 (bir) dakikada dönme sayısıdır. Türkiye de                                             genelde 1500, 3000 devirli jeneratörler kullanılır.

JEN. KORUMA KABİNİ  : Tabiat koşullarından korumak için jeneratörün çalışmasına mani                                                         olmayacak şekilde üretilmiş koruyucu kaportadır.

SES İZOLASYON KABİNİ: Jeneratör grubunu tabiat şartlarından ve çevreye olan ses                                                                    kirletiminden  koruyan  kabin iç kısmı sesi emen malzeme ile donatılmış                                            kaportadır.

OTOMATİK JENERATÖR: Elektrik kesildiğinde jeneratörün  bir kimsenin yardım ve müdahalesine                                            gerek kalmaksızın  kendiliğinden devreye girmesi ve elektrik geldiğinde                                              ise devreden çıkma özellikli  jeneratördür. Üzerinde                                                                                sistemi komplesiyle kontrol eden elektronik işlemcisi vardır.

MANUEL JENERATÖR   : Elektrik kesildiğinde bir kişinin kontrolunda çalıştırılarak yükü beslemek                                           üzere devreye verilen  ve elektrik geldiğinde yükten ayrılan                                                                   jeneratördür.

TURBOŞARJ                    : Motor eksozt gazı tahriki ile çalışan ve motora  güç arttırıcı basınçlı hava                                            sağlayan  bir aksamdır.

MOBİL JENERATÖR       : Taşıyıcı bir araca veya çekili bir remorka monteli jeneratördür.

PORTATİF JENERATÖR  : Bir veya daha fazla kişi tarafından elle taşınacak özelliğe sahip jeneratör                                            grubudur.

kW                                   : 1000 Watt  = 1 kW’ a eşittir.

 

AMPER                            : Bir tel kesitinden birim zamanda geçen elektron sayısıdır. Ölçü birimi                                                Amper’dir.

 

PRATİKTE KULLANILAN BAZI ELEKTRİK FORMÜLLERİ

AMPER (A)  = kWe x 1000

U x  1.73

AMPER (A) = kVA x 1000

U x 1.73

kVA            =  U x 1.73     =   kWe

 

kW             =  kVA  x  0.8

 

kVA            =  kW

0.8

kWe           =  kWm  x EFF
kWe           =  U x I x 1.73 xPF   = KVA

1000

 

KISALTMALARIN ANLAMI

kWm                          : Mekanik güç

kWe                           : Elektriksel güç

PF                               : Güç faktörü (0.8)

EFF                             : Alternatör verim yüzdesi(%)

I                                  : Amper (A)

U                                : Voltaj  (V)

kVA                            : Real güç

1.73                           : Sabit sayı